2024-жылдын 1-февралына карата Кыргызстанда ВИЧке чалдыккан 13 347 адам катталган. ВИЧ менен жашаган 3385 адам каза болгон. Алардын ичинен СПИД стадиясында – 853 адам бар.
● ВИЧ кантип жугушу мүмкүн?
1. Жыныстык жол менен
ВИЧ жыныстык катнаштын бардык түрлөрүндө жугушу мүмкүн.
2. Кан аркылуу
Булганган ийнелерди же шприцтерди кайра колдонуу же бөлүшүү ВИЧти жугузуунун жогорку эффективдүү жолу болуп саналат. Кан менен инфекция жугат.
3. Энеден балага
Бала ВИЧти эне кош бойлуу кезинде, төрөт учурунда жана эмчек эмизүү учурунда жугузуп алышы мүмкүн.
● ВИЧ кандай учурда жукпайт?
1. Өбүшүү же өбүү учурунда
ВИЧ инфекциясы өбүшүү учурунда же шилекей аркылуу жукпайт.
2. Турмуш-тиричилик жолу менен
ВИЧ күнүмдүк байланышта - достор менен баарлашууда, мектепте же жумушта жукпайт. ВИЧ-инфекциясы менен жашаган адамдын колун кысып, кучактап, бир дааратканага барсаңыз же бир стакандан суу ичсеңиз, же ВИЧ менен жашаган адам сиз тарапка жөтөлүп же чүчкүрсө, инфекция жукпайт.
3. Курт-кумурскалар чакканда
ВИЧ чиркей жана башка курт-кумурскалар чаккан учурда да жукпайт.
ВИЧ/СПИД менен жашаган адамдар эмнеге укуктуу:
ВИЧ/СПИД менен жашаган адамдар ВИЧ инфекциясынын башка адамга жугушун алдын алуу боюнча чараларды көрүүгө милдеттүү.
ВИЧ инфекциясы бар адам башка экинчи адамга вирусту жуктуруп алуу же башка адамды (же бир нече адамды) жуктуруу коркунучу Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген кылмыш-жаза жоопкерчилигине алып келет.
Инфекцияны жуктурууга күнөөлүү адам ошондой эле жабыркаган адамга медициналык жана социалдык жардам көрсөтүүгө байланыштуу келтирилген зыяндын ордун толтурат.
Азыр ар бир адам ар кандай маалыматка ээ, анткени дээрлик ар бир адамдын интернетке кирүү мүмкүнчүлүгү бар. Өлкөдө көптөгөн жогорку окуу жайлары бар. Ал эми теориялык жактан алганда, билимдүү адамдар көп болушу керек. Бирок, адамдардын ВИЧ тууралуу маалыматы аз.
● Марат ВИЧти кантип жуктурган?
● Анын салмагы 16 килограммга чейин түшүп, эки эле көзү калган
Ден соолук? Социалдык тармактарда бөлүшүү: